10 ตุลาคม 2565
ระยะเวลาการอ่าน : 3 นาที
ไหนน้องหมาน้องแมวใครที่เป็นเจ้าจอมแพ้บ้างนะ ? บางทีอยู่บ้านก็คันตัวแดงขึ้นมาดื้อ ๆ จะให้ทานอาหารหรือขนมใหม่ ๆ ก็กลัวจะแพ้ หรือจะพาออกไปไหนก็เป็นต้องกังวลทุกที ครั้งนี้คุณหมอนีทจะมาบอกเล่าเรื่องราวของตัวป่วนจอมแพ้ ที่ว่าการแพ้คืออะไร มีแบบไหนบ้าง แล้วเรามีแนวทางการป้องกันได้อย่างไร เพื่อให้เพื่อน ๆ คลายความกังวลใจเกี่ยวกับเจ้าตัวน้อยแสนซนของเราค่ะ
ภาวะภูมิแพ้ คือ การเกิดปฏิกิริยาตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่มากกว่าปกติต่อสิ่งที่ทำให้เกิดอาการแพ้ ที่เรียกว่า “สารก่อภูมิแพ้ (Allergen)” ในสภาวะปกติระบบภูมิคุ้มกันจะช่วยปกป้องน้องหมาน้องแมวจากการติดเชื้อและโรคต่าง ๆ แต่ในสภาวะภูมิแพ้นั้นระบบภูมิคุ้มกันจะพลิกกลับมาทำอันตรายแทน
สารก่อภูมิแพ้ที่พบได้ มีทั้งจากสิ่งแวดล้อม ปรสิตภายนอก และอาหาร ซึ่งจากงานวิจัยหนึ่งพบว่าน้องหมาน้องแมวมีการแพ้เนื้อวัวมากเป็นอันดับหนึ่ง รวมถึงมีการสำรวจถึงปรสิตภายนอกที่ก่อภูมิแพ้ได้มากที่สุด คือ หมัด แต่ก็มีอย่างอื่นที่ทำให้เกิดภูมิแพ้ได้เหมือนกัน เช่น เกสรดอกไม้ สปอร์เชื้อรา ไรฝุ่น และเซลล์ผิวที่หลุดลอก เป็นต้น
การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันส่วนมาก คือ การที่โมเลกุลที่ก่อให้เกิดการแพ้ จับเข้ากับแอนติบอดีในเลือด จากนั้นไปเกาะติดกับแมสต์เซลล์ (mast cell) ซึ่งเป็นเซลล์ที่สามารถเจอได้ทั่วไปในเนื้อเยื่อร่างกาย เมื่อทำการตอบสนองต่อแมสต์เซลล์แล้ว ตัวแมสต์เซลล์จะปล่อยสารออกมา ชื่อว่า ฮีสตามีน (histamines)
ซึ่งฮีสตามีนนี้เองทำให้เกิดการอักเสบ เช่น บวม แดง คัน ขึ้น โดยการอักเสบนี้สามารถทำให้เกิดการตอบสนองต่อภาวะภูมิแพ้ได้หลากหลายอาการต่างกันไป
อาการภูมิแพ้ที่พบได้บ่อยในน้องหมาน้องแมว คือ คันตามผิวหนังทั้งเฉพาะที่หรือทั่วทั้งตัว ขนร่วง ผิวหนังเกิดผื่นแดง ในบางกรณีอาจมีอาการทางระบบทางเดินหายใจด้วย เช่น ไอ จาม น้ำมูกไหล หรืออาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น อาเจียน ท้องเสีย เป็นต้น
โดยเราสามารถแยกประเภทการแพ้ได้หลายแบบ ดังนี้
- ตามสารก่อภูมิแพ้ เช่น แพ้หมัด แพ้อาหาร
- ตามช่องทางที่สารก่อภูมิแพ้เข้าร่างกาย เช่น การสัมผัส การกิน
- ตามระยะเวลาที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน เช่น เกิดในทันที (acute allergic reaction) เกิดภายหลัง (delayed allergic reaction)
- ตามอาการที่แสดงออกมา เช่น จาม น้ำมูกไหล อาเจียน
- ตามพันธุกรรม (atopy) หรือ ตามฤดูกาล (seasonal allergies)
แต่เอ้ะ แพ้จากหลายสาเหตุได้ขนาดนี้ แล้วแต่ละแบบจะเป็นยังไง มีวิธีการป้องกันแบบไหนกัน เพื่อน ๆ สามารถติดตามเนื้อหาต่อไปได้ในบทความ “Allergy in Dogs and Cats: Part 2” ค่ะ
เขียนโดย
คุณหมอนีท ผู้รักสัตว์แทบทุกชนิดบนโลก ชื่นชอบอาหาร และหลงใหลในธรรมชาติ
ที่มา
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16527756/
https://vcahospitals.com/know-your-pet/allergy-general-in-dogs#:~:text=Some%20examples%20of%20classifications%20include,shock%2C%20and%20delayed%2Dtype%20hypersensitivity
https://www.avma.org/javma-news/2018-07-15/banfield-few-pets-allergic-food-flea-environmental-allergies-rise#:~:text=Food%20allergies%20affect%20just%200.2,Report%20from%20Banfield%20Pet%20Hospital
MORE STORIES
